Prawo rodzinne

Rozwód i podział majątku wspólnego

Podział majątku wspólnego

Sprawa przesądzona – między małżonkami nie układa się, zapadła decyzja o rozwodzie. To postanowienie rodzi jednak konieczność udzielenia sobie odpowiedzi na wiele pytań. Sprowadzają się one do tego, jak technicznie rozwód przeprowadzić oraz jak ma wyglądać zakres wzajemnych praw i obowiązków byłych już małżonków. To w jaki sposób strony zdecydują się rozwieźć, wpływa zawsze na ich kolejne lata, niezależnie od tego, jak bardzo chciałoby się, aby było inaczej.

Dlatego jeszcze jedną ważną decyzją związaną z rozwodem, jest wybór właściwej kancelarii, zajmującej się prowadzeniem tego rodzaju spraw.

Z doświadczenia wiemy, że sprawy rozwodowe należą do wywołujących największe emocje. W takich warunkach trudno jest o porozumienie. Zwykle spory należą do przynajmniej niektórych z poniższych kwestii:

ustalenie osoby winnej rozkładu małżeństwa;
świadczenia alimentacyjne na rzecz byłego małżonka i wspólnych małoletnich dzieci stron oraz wysokość tych świadczeń;
ograniczenie albo pozbawienie jednego z rodziców władzy rodzicielskiej;
ustalenie miejsca zamieszkania wspólnych małoletnich dzieci;
ustalenie zakresu kontaktów z dzieckiem przysługujących rodzicowi, który z nim nie będzie zamieszkiwać;
ze względu na wyjątkowe okoliczności – zakaz kontaktów rodzica z dzieckiem;
sposobu korzystania ze wspólnego mieszkania przez każde z małżonków;

Prowadzimy sprawy rozwodowe od lat. Dlatego skutecznie pomożemy w wyborze najlepszego rozwiązania, udzielając porad zarówno prawnych, jak i praktycznych. W grę wchodzą przykładowo informację związane z zagadnieniem:

- najlepszych możliwych scenariuszy zakończenia małżeństwa w danej sytuacji (czy z orzekaniem przez sąd o winie w ramach szybkiego postępowania czy nie),

- ustalenia priorytetów i celów postępowania,

- określenia dowodów koniecznych do osiągnięcia zamierzonych celów i możliwości ich przeprowadzenia,

- zachowania się przed sądem i rodzaju pytań jakie w toku postępowania mogą się pojawić.

W razie jakichkolwiek pytań związanych z rozwodem, prosimy o pytania.

Sprawy o podział majątku wspólnego

Rozwód rzadko kiedy kończy się podziałem majątku wspólnego powstałego w czasie małżeństwa.

Sprawa o podział majątku na ogół prowadzona jest już po zakończeniu sprawy rozwodowej w osobnym postępowaniu przed sądem rejonowym. W toku postępowania działowego pojawia się wiele punktów spornych między stronami. Chodzi tu w szczególności o kwestie:

- zakresu przedmiotów wchodzących w skład majątku wspólnego;

- określenia, jakie aktywa majątkowe mają przypaść każdemu byłych z małżonków;

- określenia wartości poszczególnych składników majątkowych;

- zasadności ustalenia nierównych udziałów w majątku wspólnym każdego z małżonków.

Jeśli potrzebują Państwo pomocy w sprawie o podział majątku wspólnego, zapraszamy.

Inne sprawy

Oprócz spraw rozwodowych, prowadzimy również sprawy o unieważnienie małżeństwa i o separację, a także – wszelkie sprawy związane z ukształtowaniem praw i obowiązków rodziców względem dzieci i dzieci względem rodziców.

Kancelaria prowadzi również sprawy o całkowite albo ograniczone ubezwłasnowolnienie osoby fizycznej.

Alimenty

Obowiązek alimentacyjny to obowiązek dostarczania

- środków utrzymania,
- osobistych starań o charakterze wychowawczym.

Spoczywa on na krewnych w linii prostej oraz rodzeństwie (art. 128 kro).
Wyżej przedstawiony obowiązek, jak i prawo do alimentów są ściśle związane z daną osobą, nie są przenoszone w drodze dziedziczenia (art. 139 kro). Jednakże zaległe raty alimentacyjne wchodzą w skład spadku. Istnieje jednak możliwość obciążenia tym obowiązkiem dalszych krewnych.

Kolejność wykonywania obowiązku alimentacyjnego obciąża on zstępnych przed wstępnymi, a wstępnych przed rodzeństwem, jeżeli zaś jest kilku zstępnych lub wstępnych - obciąża bliższych stopniem przed dalszymi.
Jeżeli osoby są spokrewnione w tym samym stopniu obowiązek alimentacyjny obciąża ich w częściach odpowiadających ich możliwościom zarobkowym i majątkowym (art. 129 kro).
Obowiązek jednego małżonka do dostarczania środków utrzymania drugiemu małżonkowi po rozwiązaniu lub unieważnieniu małżeństwa albo po orzeczeniu separacji wyprzedza obowiązek alimentacyjny krewnych tego małżonka (art. 130 kro).

W przypadku przysposobienia niepełnego obowiązek alimentacyjny względem przysposobionego obciąża przysposabiającego przed wstępnymi i rodzeństwem przysposobionego, a obowiązek alimentacyjny względem wstępnych i rodzeństwa obciąża przysposobionego dopiero w ostatniej kolejności (art. 131 kro).

Obowiązek alimentacyjny zobowiązanego w dalszej kolejności powstaje dopiero wtedy, gdy:

nie ma osoby zobowiązanej w bliższej kolejności
gdy osoba ta nie jest w stanie uczynić zadość swemu obowiązkowi
gdy uzyskanie od niej na czas potrzebnych uprawnionemu środków utrzymania jest niemożliwe lub połączone z nadmiernymi trudnościami (art. 132 kro).

Przejście tego obowiązku następuje z mocy prawa.

Najważniejszą przesłanką obowiązku alimentacyjnego jest niedostatek. Chodzi tu o brak możliwości zaspokajania podstawowych potrzeb, w przypadku dzieci jest to brak możliwości samodzielnego utrzymania. Jednakże rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego, jeżeli są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się (art. 133 kro).
Z kolei w stosunku do rodzeństwa zobowiązany może uchylić się od świadczeń alimentacyjnych, jeżeli są one połączone z nadmiernym uszczerbkiem dla niego lub dla jego najbliższej rodziny (art. 134 kro).

Zakres obowiązku alimentacyjnego zależy od

usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, pod tym pojęciem rozumie się podstawowe, biologiczne, czy edukacyjne potrzeby
możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego, nie chodzi tu o to ile ktoś faktycznie zarabia ale ile mógłby (art. 135 kro), ponadto sąd nie uwzględni zmiany w tych możliwościach na gorsze, jeżeli w ciągu ostatnich trzech lat przed sądowym dochodzeniem świadczeń alimentacyjnych osoba, która była już do tych świadczeń zobowiązana, bez ważnego powodu zrzekła się prawa majątkowego lub w inny sposób dopuściła do jego utraty albo jeżeli zrzekła się zatrudnienia lub zmieniła je na mniej zyskowne (art. 136 kro).

Roszczenia o świadczenia alimentacyjne przedawniają się z upływem lat trzech (art. 137 kro).

Można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego w razie zmiany sytuacji uprawnionego bądź też zobowiązanego. (art. 138 kro).

Ojciec nie będący mężem matki obowiązany jest przyczynić się w rozmiarze odpowiadającym okolicznościom do pokrycia wydatków związanych z ciążą i porodem
oraz kosztów trzymiesięcznego utrzymania matki w okresie porodu. Z ważnych powodów matka może żądać udziału ojca w kosztach swego utrzymania przez czas dłuższy niż trzy miesiące. Jeżeli wskutek ciąży lub porodu matka poniosła inne konieczne wydatki albo szczególne straty majątkowe, może ona żądać, ażeby ojciec pokrył odpowiednią część tych wydatków lub strat. Roszczenia powyższe przysługują matce także w wypadku, gdy dziecko urodziło się nieżywe. Wyżej wymienione roszczenia przedawniają się z upływem lat trzech od dnia porodu (art. 141 kro).

Matka może żądać, aby mężczyzna niebędący jej mężem, którego ojcostwo zostało uwiarygodnione, wyłożył odpowiednią sumę pieniężną na koszty utrzymania matki przez trzy miesiące w okresie porodu oraz na koszty utrzymania dziecka przez pierwsze trzy miesiące
po urodzeniu jeszcze przed urodzeniem się dziecka. Termin i sposób zapłaty tej sumy określa sąd (art. 142 kro).
Jeżeli zaś ojcostwo mężczyzny, który nie jest mężem matki, nie zostało ustalone, zarówno dziecko, jak i matka mogą dochodzić roszczeń majątkowych związanych z ojcostwem tylko jednocześnie z dochodzeniem ustalenia ojcostwa. Przy czym nie dotyczy to roszczeń matki, gdy dziecko urodziło się nieżywe (art. 143 kro).

Dziecko może żądać świadczeń alimentacyjnych od męża swojej matki, nie będącego jego ojcem, jeżeli odpowiada to zasadom współżycia społecznego. Takie samo uprawnienie przysługuje dziecku w stosunku do żony swego ojca, nie będącej jego matką.
Mąż matki dziecka, nie będący jego ojcem, może żądać od dziecka świadczeń alimentacyjnych, jeżeli przyczyniał się do wychowania i utrzymania dziecka, a żądanie jego odpowiada zasadom współżycia społecznego. Takie samo uprawnienie przysługuje żonie ojca dziecka, nie będącej matką dziecka.
Do obowiązku świadczeń przewidzianego w poprzedzających paragrafach stosuje się odpowiednio przepisy o obowiązku alimentacyjnym między krewnymi (art. 144 kro).

Zobowiązany może uchylić się od wykonania obowiązku alimentacyjnego względem uprawnionego, jeżeli żądanie alimentów jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Nie dotyczy to jednak obowiązku rodziców względem ich małoletniego dziecka
(art. 1441 kro).

Ubezwłasnowolnienie

Ubezwłasnowolnienie to pozbawienia bądź ograniczenie zdolności do czynności prawnych.

Zdolność do czynności prawnych to z kolei „zdolność do nabywania praw i obowiązków przez własne działanie w drodze czynności prawnych” – czyli np. zdolność do zawierania umów.
Główną przesłanką ustanowienia ubezwłasnowolnienia jest ochrona osoby ubezwłasnowolnionej.

Wyróżniamy 2 rodzaje ubezwłasnowolnienia:

całkowite
częściowe

Ubezwłasnowolniona całkowicie może być osoba, która ukończyła 13 lat i wskutek choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego rodzaju zaburzeń psychicznych,
w szczególności pijaństwa lub narkomanii, nie jest w stanie kierować swym postępowaniem. Dla ubezwłasnowolnionego całkowicie ustanawia się opiekę, chyba że pozostaje on jeszcze pod władzą rodzicielską (art. 13 kc).

Osoba ubezwłasnowolniona całkowicie nie posiada w ogóle zdolności do czynności prawnych. Dokonane przez nią czynności są nieważne i przez to siłą rzeczy nie wywołują żadnych skutków. Osoby takie mogą jednakże zawierać umowy powszechnie zawierane w drobnych bieżących sprawach życia codziennego. Taka umowa jest ważna, chyba że pociąga za sobą rażące pokrzywdzenie osoby niezdolnej do czynności prawnych (art. 14 kc).

Ubezwłasnowolniona częściowo może być osoba pełnoletnia, która spełnia powyższe przesłanki zdrowotne, jeżeli stan tej osoby nie uzasadnia ubezwłasnowolnienia całkowitego, lecz potrzebna jest pomoc do prowadzenia jej spraw. Dla osoby ubezwłasnowolnionej częściowo ustanawia się kuratelę (art. 16 kc).

Osoba ubezwłasnowolniona częściowo posiada ograniczoną zdolność do czynności prawnych, co oznacza, iż w ogóle nie może dokonać pewnych czynności prawnych
(np. sporządzenie testamentu, bycie opiekunem), a do ważności niektórych czynności prawnych wymagana jest zgoda jej przedstawiciela ustawowego (art. 17 i nast. kc).

Jednakże taka osoba bez zgody przedstawiciela ustawowego może:

zawierać umowy należące do umów powszechnie zawieranych w drobnych bieżących sprawach życia codziennego (art. 20 kc)
rozporządzać swoim zarobkiem, chyba że sąd opiekuńczy z ważnych powodów inaczej postanowi (art. 21 kc)
dokonywać czynności dotyczących rzeczy oddanych jej do swobodnego użytku przez przedstawiciela ustawowego tej osoby, za wyjątkiem czynności prawnych, do których dokonania nie wystarcza zgoda przedstawiciela ustawowego (art. 22 kc). Spełnienie wyżej wymienionych przesłanek zdrowotnych nie jest wystarczającą i jedyną podstawą do orzeczenia ubezwłasnowolnienia przez sąd, który zawsze w danym przypadku kieruje się dobrem danej osoby. W sprawach o ubezwłasnowolnienie właściwy jest sąd okręgowy, w którego okręgu mieszka albo przebywa osoba, która ma być ubezwłasnowolniona (art.544 kpc).

Postępowanie o ubezwłasnowolnienie

Wniosek o wszczęcie postępowania o ubezwłasnowolnienie może zgłosić:

małżonek osoby, która ma być ubezwłasnowolniona

jej krewni w linii prostej oraz rodzeństwo
jej przedstawiciel ustawowy

Zgłoszenie wniosku o ubezwłasnowolnienie dokonane w złej wierze lub lekkomyślnie, podlega karze grzywny do jednego tysiąca złotych.

W postępowaniu o ubezwłasnowolnienie uczestniczą z mocy samego prawa prócz wnioskodawcy:

osoba, która ma być ubezwłasnowolniona
jej przedstawiciel ustawowy
małżonek osoby, która ma być ubezwłasnowolniona

Postępowanie zawsze toczy się z udziałem prokuratora (art. 546 kpc).

Jeżeli ubezwłasnowolnienie ma być orzeczone z powodu choroby psychicznej
lub niedorozwoju umysłowego, sąd może przed wszczęciem postępowania
o ubezwłasnowolnienie zażądać przedstawienia świadectwa lekarskiego o stanie psychicznym osoby, która ma być ubezwłasnowolniona, a jeżeli ubezwłasnowolnienie ma nastąpić
z powodu pijaństwa - zaświadczenia poradni przeciwalkoholowej. W razie niezłożenia żądanego świadectwa lub złożenia świadectwa, którego treść nie uprawdopodabnia istnienia choroby psychicznej lub niedorozwoju umysłowego, sąd wniosek odrzuci (art. 552 kpc).

Osoba, która ma być ubezwłasnowolniona, musi być zbadana przez jednego lub więcej biegłych lekarzy psychiatrów (art. 553 kpc). Sąd może, jeżeli na podstawie opinii dwóch biegłych lekarzy uzna to za niezbędne, zarządzić oddanie osoby, która ma być ubezwłasnowolniona, pod obserwację w zakładzie leczniczym na czas nie dłuższy niż sześć tygodni. W wyjątkowych wypadkach sąd może termin ten przedłużyć do trzech miesięcy.
Na postanowienie zarządzające oddanie do zakładu przysługuje zażalenie (art. 554 kpc).

Jeżeli ubezwłasnowolniona ma być osoba pełnoletnia, sąd może na wniosek uczestnika postępowania lub z urzędu, przy wszczęciu lub w toku postępowania, ustanowić dla niej doradcę tymczasowego, gdy uzna to za konieczne dla ochrony jej osoby lub mienia
(art. 548 kpc).
Osoba, dla której ustanowiono doradcę tymczasowego, ma ograniczoną zdolność
do czynności prawnych na równi z osobą ubezwłasnowolnioną częściowo (art. 549 kpc).

Takie postanowienie o ustanowieniu doradcy tymczasowego traci moc z chwilą, gdy:

wniosek o ubezwłasnowolnienie został prawomocnie oddalony lub odrzucony albo postępowanie umorzono
na skutek orzeczenia o ubezwłasnowolnieniu ustanowiony został opiekun lub kurator. Ponadto postanowienie to należy uchylić, jeżeli ustała potrzeba dalszej ochrony osoby, która ma być ubezwłasnowolniona, lub jej mienia.

Na postanowienie w przedmiocie ustanowienia lub odwołania doradcy tymczasowego przysługuje zażalenie (art. 550 kpc).

Sąd uchyli ubezwłasnowolnienie, gdy ustaną przyczyny, dla których je orzeczono, uchylenie to może nastąpić także z urzędu.
Ponadto sąd w razie poprawy stanu psychicznego ubezwłasnowolnionego może również zmienić ubezwłasnowolnienie całkowite na częściowe, a w razie pogorszenia się tego stanu - zmienić ubezwłasnowolnienie częściowe na całkowite (art. 559 kpc).

Do zaskarżania postanowień uprawniony jest sam ubezwłasnowolniony nawet wówczas,
gdy ustanowiony został doradca tymczasowy (art. 560 kpc).